zaterdag 13 april 2024

Van tekst naar quilt

Vorig jaar op de algemene tentoonstelling van het quiltersgilde, was er een kleine tentoonstelling met als titel van "tekst naar textiel". Er liep een dame bij met een schort met letters en toen ze zag dat wij er naar stonden te kijken sprak ze me gelijk aan om er heel enthousiast over te vertellen. Het bleek om een pilotproject te gaan voor een nieuw project van het gilde, waarbij mensen in  een tekst als inspiratiebron voor een quilt gebruikten, waarbij je met een ander quilter (je maatje) door het ontwerpproces zou gaan en je kon je opgeven om daar aan mee te doen! Nou was ik van plan om weer wat meer te gaan doen met modern werk, dus heb ik me aangemeld.

Dat heb ik geweten! We moesten zelf een tekst vinden en dat ging niet zonder slag of stoot. Ik heb lang naar een tekst gezocht, van alles gevonden en weer afgekeurd. We zouden een zoommeeting hebben op dinsdagavond als aftrap van het project, daarna zou je de eerste vragenlijst krijgen en je tekst met je maatje delen en de maandag ervoor had ik nog steeds geen tekst! Ik ben altijd zeer onder de indruk van het gedicht “Nacht: veilige overkapping” van Hanny Michaelis in de stationshal van Utrecht centraal wat ik elke week zie als ik naar mijn werk ga, maar dat vond ik echt te persoonlijk. Die maandagavond had ik het erover met een vriendin met wie ik naar een cursus was, zij kende het niet dus ik probeerde het op te zoeken op het internet. Toen ik dat aan het doen was kwam ik een ander  gedicht van dezelfde dichter tegen, dat leek me wel wat, dus dat heb ik toen van de weeromstuit maar gekozen.

Minuten dijen uit

tot jaren

in de kaarsrechte

lege straat

waar ik schoorvoetend

achter mezelf aan loop.

 

Tussen twee rijen huizen

bekneld wacht de zon

op haar ondergang.


Dit gedicht (zonder titel) is afkomstig uit de bundel “Onvoorzien” (gepubliceerd in 1966).

Het is niet echt een vrolijk gedicht, de meeste gedichten van Hanny Michaelis zijn dat niet en als je haar iets van haar leven weet dan begrijp je dat wel. Hanny Michaelis (1922–2007) werd geboren in Amsterdam. In 1941 deed zij eindexamen op het Vossius Gymnasium, kort daarna moesten zij en haar ouders onderduiken. Ze deden dat op verschillende adressen en zagen elkaar niet meer terug. Haar ouders werden in 1943 opgepakt en via kamp Westerbork weggevoerd naar Sobibor, waar zij vrijwel zeker direct na aankomst werden vermoord. Kort na de bevrijding keerde Michaelis terug naar Amsterdam, waar zij sindsdien is blijven wonen.

Wat mij aansprak in deze tekst is het contrast tussen de zon en de rechte elementen in de rest van de tekst. Een beeld van een eenzame vrouw die de wereld niet zo positief inziet. ‘Manhattanhenge’.

Ik wilde huizen in de straat laten zien en de ondergaande zon. Het schemert al dus de kleuren zijn grijzen. Behalve de ondergaande zon, die is natuurlijk oranje. Mijn eerste ingeving was één straat met huizen, een zon en een menselijk figuur op de rug gezien.

Na verder denken en sparren met mijn maatje kwam ik erop uit dat ik iets abstracts wilde maken. Cirkels en rechte lijnen. Oranje en grijzen. Maar eens wat (zelfgeverfde) stoffen en garens uit de kast getrokken en een proefblok gemaakt.

Dit zag er veelbelovend uit, ik besloot om terug te grijpen naar de oervorm van de quilt in Amerika, een verzameling van zich herhalende blokken en daar dan een moderne versie van te maken. Ik ben maar gewoon begonnen met het maken van blokken, om het wat levendiger te maken maakte ik er ook blauwe blokken bij met een ‘zon’ die hoog in de lucht stond.

Van de restjes maakte ik een rand aan weerszijden en ik heb er zonnestralen in gequilt. 

Uiteindelijk heb ik alleen de tweede strofe van het gedicht gebruikt, wat ook de titel van de quilt is geworden.